آیا گوگل از کاربران جاسوسی می کنه؟!

گوگل، غول اطلاعات یا دزد پنهان؟

تا حالا شده تو خونه داری در مورد موضوعی صحبت می کنی و پنج دقیقه بعدش تو اولین سایتی که باز می کنی، تبلیغ همون موضوع رو ببینی؟ یا تو اینستاگرام و توییتر کلمه “گربه” رو سرچ کنی و بعدا تو سایت هایی که باز میکنی، تبلیغ غذای گربه رو ببینی؟ آیا واقعا گوگل داره از ما جاسوسی میکنه؟ تو این مقاله قراره به این موضوع بپردازیم که جمع آوری و استفاده گوگل از اطلاعات کاربران واقعیه یا توهم توطئه! با موبونیوز همراه باشید.

استفاده از کوکی ها (cookies)

بارها برامون پیش اومده که در مورد موضوعی داریم صحبت کنیم و اکسپلور اینستاگرام رو که باز کنیم، همون رو میبینم. یا وارد اولین سایتی که میشیم تبلیغ مشابه موضوع بحث یا سرچمون رو می بینیم. حتی یک شایعه ای هم وجود داره که گوگل صحبت هامون رو شنود می کنه که البته فعلا در حد شایعست.

تو سایت‌های مختلف یه داستانی وجود داره به اسم کوکی (Cookies). این کوکی ها با شیرینی هایی که میشناسیم متفاوتن. کوکی در واقع فایل کوچیکیه که داخل مرورگر سیستم شما ذخیره میشه و اطلاعات مرتبط با سایتی که ازش بازدید کردید مثل نام کاربری (User Name)، پسورد و دیتاهایی مثل تاریخچه بازدیدها و جستجوهاتون در اون سایت، تو کوکی ذخیره میشه و فقط و فقط همون سایت می تونه به کوکی سایت خودش دسترسی داشته باشه و سایت دیگه ای نمیتونه به اون فایل کوکی دسترسی داشته باشه. پس اگه شما وارد ده سایت مختلف بشید، ده تا فایل کوکی مختلف و متفاوت در مرورگرتون ذخیره میشه و هر سایت هر دفعه که باز میشه از اطلاعات کوکی ذخیره شده خودش استفاده میکنه تا بهترین نتایج و صفحات درون سایت متناسب با بازدیدهای قبلی براتون نمایش بده.

گوگل بالا سر همه سایت ها قرار داره، یعنی تقریبا به همه کوکی ها دسترسی داره. برای همینه که وقتی تو سایتی در مورد یه نژاد خاص از گربه جستجو میکنید، توی سایت بعدی که ازش بازدید میکنید تبلیغ خرید غذای گربه رو میبینید و این اتفاق درمورد خیلی از سایت هایی که ازشون بازدید می کنید میتونه رخ بده. چون گوگل دسترسی های لازم رو داره. ماجرای تبلیغ رو یه سری از سرویسهای ایرانی هم انجام میدن و یکی از اهداف به وجود اومدن کوکی ها هم همین بوده.

البته مدتیه که سایت ها موظف به گرفتن تایید کاربرانشون برای ذخیره کردن کوکی ها شدن و کاربر میتونه در خصوص کوکی های شخص ثالث (Third-Party Cookies) -که در اختیار سرویس هایی جدا از وبسایتی که ازش بازدید می کنه قرار می گیرند، تصمیم گیری کنه و اجازه نده اطلاعاتش با سرویس های دیگه به اشتراک گذاشته بشه.

اما قضیه به این ختم نمی شه. کاش فقط دسترسی به کوکی داشت و به ما فقط تبلیغ نشون می داد. این داستان تبلیغ رو یک سری سرویس های ایرانی هم دارن انجام میدن. داخل همین سرویس های ایرانی پیش میاد که در مورد یک موضوعی سرچ کنی، بعد وارد اولین سایتی که وارد می شی تبلیغ همون موضوع رو ببینی. به هر حال استفاده از کوکی به جهت تبلیغات اتفاق می افته.

اما به نظر می رسه قضیه به همینجا ختم نمیشه و گوگل دسترسی به کوکی و اطلاعاتش رو فقط برای نمایش تبلیغات یا بهبود تجربه جستجو استفاده نمی کنه. چند سال پیش آقای ادوارد اسنودن (Edward Snowden) ادعا کرد که سرویسهای امنیتی پنج کشور آمریکا، انگلیس، کانادا، استرالیا و نیوزلند به دیتابیس گوگل دسترسی دارن. این دسترسی برای چیه؟ برای مسائل امنیتی که خودشون میدونن.

حساسیت گوگل روی کلمات خاص

گوگل روی استفاده از بعضی کلمات یا اصطلاحا (Sensitive Words) حساسیت نشون میده. کلماتی مثل “سه پایه”، “توریست” و … و اگه این کلمات حساس رو تو متن کپشن یا متن ایمیلی که می نویسید پیدا کنه، میره و جدا از بقیه متن ها پالایش میشه.
مثلا یه استوری به اشتراک میذاری که “امشب رفتم خونه دوستم و همه چی خوب بود و …” میره اونور پالایش و منتشر میشه. ولی اگه بگی “دوستم توریسته و رفتم پیشش و…” گوگل متن رو مجزا بررسی میکنه تا ببینه چه خبره و دنیا دست کیه.
سر همین قضیه چند سال پیش خبری اومد که گوگل تمامی ایمیل ها رو ذخیره می کنه و داخل ایمیل ها دنبال کلمه هایی که بهشون حساسیت داره می گرده و جدا پالایش و بررسیشون می کنه. خیلی ها این موضوع رو تایید کردند و گوگل رو به این کار متهم کردند، ولی گوگل هیچ موقع زیر بار این موضوع نرفت. از طرفی بازم بعضی کارمندهای سابق گوگل، این داستان رو تایید کردند. از این قبیل اتفاق ها تو گوگل و خیلی از شرکت ها دیگه میفته و خوبه که بدونیم داستان از چه قراره.

استفاده از لوکیشن گوشی

چند وقت پیش دوباره یه غوغایی برپا شد که گفتن “حتی اگه لوکیشن گوشی خاموش باشه، گوگل باز هم به لوکیشن دسترسی داره!”. این بار هم فهمیدن گوگل داره روی یه مسئله دیگه حساسیت نشون میده و به صورت عمومی مطرحش کردن. گوگل بالاخره این سری زیر بار مسئولیت رفت و اعلام کرد “اشتباه کردیم، همچین داستانی بوده، خطای ما رو ببخشید و دیگه این کار رو نمی کنیم”. با وجود این هنوز کسی نمیدونه آیا گوگل همچنان این کار رو انجام میده یا نه! شما فکر کنید، لوکیشن گوشی رو خاموش کردید، تمام دسترسی های لوکیشن رو هم مسدود کردید ولی بازم گوگل به لوکیشن دسترسی داره! چرا؟ چون گوگل که گوگله، شما دنیا رو باهاش می گردید، پرطرفدارترین و پر استفاده ترین مرورگر هم که گوگل کروم با تقریبا 80 درصد سهم بازار به حساب میاد، از اون طرف هم سیستم عامل اندروید رو داریم که متعلق به گوگله و انواع سرویس هایی که گوگل به کاربرانش تو دنیا ارائه میده. پس مشخصه که به انواع اطلاعات دسترسی داره ولی معلوم نیست چه استفاده هایی از اون اطلاعات میشه. اگه فقط در حد همون تبلیغات و بهبود نتایج جستجو باشه ما راضی ایم! ولی از این اطلاعات استفاده های دیگه بشه یا نشه همیشه سوال بوده و هست و کشور های مختلف هر از چند گاهی درموردش شکایتی می کنند. البته از چند وقت پیش الزامی شد که همه سایت ها از کاربرانشون بپرسند که اجازه فعال سازی کوکی رو دارند یا نه.
به هر حال همه این اتفاق ها میفته و اونی که دیتا در اختیار داره، گوگله و احتمال اینکه این اطلاعات رو در هر مسیری که بخواد، استفاده کنه وجود خواهد داشت.

جمع بندی

حواستون باشه که اگه به مواردی که گفتیم حساسیت دارید، باید کلا اینترنت رو قطع کنید. در هر حال این بخشی از اتفاقاتیه که تو اینترنت میفته. جمع بندی خاصی از این بحث نداریم، فقط باید بیشتر حواسمون به اینترنت و کارهایی که تو اینترنت انجام میدیم، باشه. شاید با خودتون بگید من فقط یه گوشه نشستم گاهی یه سرچ انجام میدم؛ به هر حال هر چیزی جاش توی دنیای اینترنت نیست. امیدواریم که این مقاله بتونه بهتون کمک کنه و برداشت منفی ازش نشه. نظر خودتون رو در مورد این موضوع تو بخش نظرات با موبوبکس به اشتراک بذارید. مرسی از همراهیتون.