شناسایی کاربران ایرانی و تحریم های جدید گوگل

شناسایی کاربران ایرانی و تحریم های جدید گوگل

خبر تحریم‌های جدید گوگل، خبریه که چند وقته بحث داغ مجالس شده و داره دهن به دهن داره میچرخه. اخبار ضد و نقیض در مورد شناسایی ایرانی‌ها تو فضای مجازی، بسته شدن اکانت‌های گوگل و اعمال تحریم‌های جدید از سمت گوگل، باعث نگرانی خیلی‌هامون شده. اما به نظرتون این اخبار تا چه حد به واقعیت نزدیکه؟ و آیا شایعه به نظر نمیاد؟ بیاین با هم بررسی کنیم که اصل داستان از چه قراره و چه اتفاقی افتاده که این همه بازتاب داشته.اگر شما هم از این دست خبر‌ها نگران شدید، حتما این مطلب رو مطالعه کنید تا اطلاعات و نکات دقیقی ازش به دست بیارید و حتما هم با بقیه‌ی کسایی که مثل شما نگران شدن، به اشتراک بذارینش.

تحریم‌های گوگل، شایعه یا واقعیت؟

مدتیه که حرف و حدیث‌هایی از شناسایی کاربران ایرانی توسط گوگل و تحریم‌های جدیدش مثل بمب ترکیده و خیلی‌ها رو از اتفاقاتی که بعدش میفته، نگران و آشفته کرده. از قطع شدن کلی سرویس‌های گوگل مثل آنالیتیکس و فایربیس و اسپاتیفای برای ایرانی‌ها گرفته تا قطع دسترسی حتی با VPN به صرافی بایننس! این حرف و حدیث‌ها از اون جایی شروع شد که خبری با این مضمون “شناسایی کاربران ایرانی توسط بعضی از سرویس‌های تحریم شده‌ی گوگل” دهن به دهن چرخید.این خبر خیلی‌ها رو نگران کرد و باعث آشفتگی خیلی‌ از ماها شد. بعضیا با خودشون فکر کردن که حالا بدون دسترسی آزاد حتی با ابزار‌های تغییر IP چه بلایی سر ایرانی‌ها میاد؟ و آیا بیشتر از قبل محدود میشیم یا نه؟ اما در مورد حقیقت امر این ماجرا، باید گفت که خبری از اعمال تحریم‌ها‌ی جدید گوگل نیست.خیلی از سرویس‌های گوگل به علاوه‌ی اونایی که ازشون اسم بردیم از جمله: اسپاتیفای (Spotify) که رسانه‌ی صوتی جهانیه، فایربیس (firebase) که سرویس جامع مخصوص پروژه‌های برنامه نویسیه، گوگل آنالیتیکس (Google Analytics) که سرویس رایگان درآوردن آمار بازدید سایت‌هاست و صرافی بایننس که بزرگ‌ترین صرافی ارز دیجیتال تو جهان. همه‌ی این سرویس‌ها کم و بیش از قبل توی ایران تحریم بودن. ما میتونستیم با استفاده از VPN تحریم‌ها رو دور بزنیم و به عنوان کاربری از یه جای دیگه‌ی کره زمین غیر از ایران از این سرویس‌های بعضاً رایگان بهره ببریم. اما یه اتفاقاتی افتاده که خبر از کم رنگ شدن تاثیر ابزارهای تغییر IP تو دور زدن تحریم‌ها میده. گوگل قصد داره تمام کاربر‌هاش رو شناسایی کنه.

گوگل چطوری شناسایی‌مون میکنه؟

پس در مورد تحریم‌ها و فیلتر‌های بیشتر که نگرانی وجود نداره. ما آب از سرمون گذشته! اما مسئله اینجاست که اخیراً شناسایی کاربر‌های این سرویس‌ها، صرفاً دیگه بر اساس IP یا شناسه‌ی آنلاین منحصر به فرد نیست. یعنی حتی اگر با ابزارهای تغییر لوکیشن بتونیم IP رو عوض کنیم، شاید دیگه نشه سر گوگل شیره مالید؛ و گوگل از این به بعد احتمالاً میتونه ملیت و محل زندگی اشخاص رو تشخیص بده. حالا سوال پیش میاد که این تشخیص ملیت و اصالت چطور ممکنه؟ و گوگل از کجا این چیزا رو تشخیص میده؟تو جواب باید گفت که یکی از روش‌های گوگل برای تشخیص کاربر‌ها، ممکنه IP هایی باشه که ما با استفاده از VPN های رایگان و نا امن و عمومی، جایگزین IP اصلی خودمون میکنیم. این IP ها به دلیل استفاده‌ی خیلی زیادی که ازشون میشه، بعد از یه مدت لو میرن، گوگل میفهمه که معتبر نیستن و کسانی که ازشون استفاده میکنن رو به راحتی تشخیص میده. بعضی از این ابزار‌های تغییر IP هم ممکنه برای خودمون خطر آفرین باشن و امنیتمون رو خدشه دار کنن؛ و هم گوگل دیگه باهاشون کنار نمیاد و عملاً بی فایده میشن.روش دیگه‌ی احتمالی تشخیص گوگل، ممکنه تایم زون (Time zone) یا منطقه‌ی زمانی کاربر باشه.  اما گوگل علاوه بر 2 روش قبلی، یه راه دیگه‌هم برای این تشخیص دقیق و دردسرساز IP اشخاص داره. تو این روش گوگل با استفاده از تحقیق و بررسی ما و رفتارمون با سایر سرویس‌های گوگل مثل جیمیل (Gmail) و … منطقه‌ی سکونتمون رو حدس میزنه؛ در نتیجه ملیتمون مشخص میشه. با این روشی گوگل که در پیش گرفته، ما هر چقدر هم که از انواع و اقسام VPN ها استفاده کنیم و به روش‌های مختلف IP رو تغییر بدیم، گوگل گول نمیخوره و در نهایت محل زندگی‌مون رو تشخیص میده.با این احوال، یکی از نگرانی‌هایی که دوباره سراغ آدم میاد، اینه که با این سیاستی که گوگل در نظر گرفته و دیگه تحریم‌ها بر اساس IP نیست، ممکنه تحریم‌ها به اکانت‌های گوگلی برسن. گوگل ممکنه به کل اکانت‌مون (Account) رو تحریم کنه (یا اصطلاحا ببنده) ؛ و دیگه حتی با VPN های قدرتمند هم نتونیم این تحریم رو دور بزنیم و از سرویس‌ها استفاده کنیم.البته طبق اطلاعاتی که یکی از کارمندان ایرانی گوگل به‌دست اومده، هنوز امکان استفاده از سرویس‌های رایگانی که تحریم شدن مثل گوگل آنالیتیکس و فایربیس وجود داره. یعنی فعلا میشه با تغییر آی‌پی بهشون دسترسی داشت و این برخلاف قوانین آمریکا و تحریم‌هاش نیست. اما بیاید قبل از نگران شدن یه سری توضیحات در مورد علت این کار گوگل و شناسایی دقیقش تو بخش بعدی بدونیم.

اصلا چرا گوگل میخواد شناسایی‌مون کنه؟

بیاین از حساسیت رو خودمون و منطقه‌ی سکونتمون صرف نظر کنیم. این سیاست جدید شرکت گوگل و تمایلش به تشخیص هویت اصلی کاربرها، طبق گفته‌ها، ربطی به ما ایرانی‌ها نداره و گوگل مختصاً این اعمال رو برای شناسایی ما و منهدم‌ کردنمون انجام نمیده! پس بیاین اول یه نفس عمیق بکشیم. طبق گفته‌ی بعضی‌ها، گوگل میخواد برای شناسایی کاربران اروپایی و سازگار کردن سرویس‌هاش با قوانین اروپا، این اعمال رو انجام بده.این سازگاری سرویس‌ها با اروپا به این معنیه که ممکنه قصد اصلی گوگل، شناسایی و آنالیز کاربر‌های اروپایی باشه؛ اما متاسفانه این شناسایی به صورت کلی انجام میشه و شامل ما ایرانی‌ها هم میشه. همین باعث میشه که کار برای ما که از قبل تحریم بودیم، سخت‌تر بشه و دسترسی به سرویس‌هایی که همین الان هم تو ایران تحریمن، بیش از پیش دشوار بشه. شایدم کم کم دسترسی بهشون غیر ممکن و نشدنی بشه.خیلی‌هامون هم علاوه بر نگرانی عدم دسترسی به اینجور سرویس‌ها، از احتمال بسته شدن و تحریم خود اکانت‌ها هم آشفته میشیم. با اینکه نباید قبل از اتفاقات بد، بیخود نگران بشیم اما بهترین پیشنهاد و راهکار اینه که از تمام اکانت‌هایی که روی گوگل داریم، یه بار بک‌آپ (Backup) بگیریم. با این کار یکم خیالمون راحت‌ میشه و حداقل میدونیم که اطلاعات مهم‌مون از بین نمیره. برای پشتیبان گیری یا بک‌آپ گرفتن هم کافیه به سایت Takeout.google.com سر بزنیم.تو این سایت با طی کردن یه سری مراحل خیلی ساده میتونیم برای تمام حساب‌های گوگلی‌مون پشتیبان و بک‌آپ بگیرم. این سایت در نهایت بهمون یه فایل متناسب با استفاده‌مون از سرویس‌های مختلف گوگل تحویل میده و درصد نگرانی‌مون در مورد پریدن کلی اکانت و اطلاعاتمون رو کم میکنه.اما علاوه بر سیاست‌های جدید گوگل برای سازگاری سرویس‌هاش با قوانین اروپا، این شناسایی گسترده ممکنه یه دلیل دیگه هم داشته باشه. کمپانی گوگل سرویس یا تکنولوژی جدیدی رو برای ترکینگ (Tracking) یا ردیابی تبلیغات به نام FLOC طراحی کرده و دنبال اجرای این سرویس روی تمام کاربر‌هاست. تکنولوژی FLOC یا Federated Learning Of Cohorts، که معنی تحت‌الفظی‌ش میشه یادگیری محتد هم‌گروه‌ها یا یادگیری فدراسیون‌های هم‌گروه، مخصوص شناسایی منطقه‌ی سکونت و ملیت کاربر‌هاست تا تبلیغاتی بهینه‌تری رو بهشون نشون بده.

منظور از FLOC چیه؟

تا قبل از سرویس یا تکنولوژی پیچیده‌ی FLOC، ردیابی و اختصاص تبلیغ‌های مرتبط و بهینه به کاربران به این صورت بود که: گوگل با استفاده‌ از کوکی‌های شخص ثالث، علایق کاربر‌ها رو تشخیص میداد و با توجه به اونا تبلیغ مرتبط رو براشون به نمایش میذاشت. برای مثال وقتی تو یوتیوب چندین ویدیو راجع به تكنولوژي میدیدم، گوگل از تاریخچه جستجوی ما علاقمون رو تشخیص میداد. در نتیجه تبلیغی با همون مضمون یا به اصطلاح تبلیغات هدفمند برامون میفرستاد.. اما در حال حاضر، ردیابی تبلیغات با استفاده از سرویس FLOC انجام میشه که داره نسخه‌ی آزمایشی خودشو روی رفتار کاربر‌ها امتحان میکنه. در واقع گوگل میاد رفتار یک شخص از جمله سرچ مرورگر، ایمیل و تمام مسیج‌ها و … رو با کسانی که رفتار مشابه دارن یا به اصطلاح هم‌گروه‌ها، کنار هم میذاره و بررسی میکنه؛ و تو مرحله‌ی بعد گوگل با بررسی IP های هم‌گروه‌ها به منطقه‌ی محل سکونتشون پی میبره. البته تا امروز مراحل و جزئیات دقیقی از این تکنولوژی در دسترس نیست و اطلاعات واضحی از طرز کار FLOC نداریم.برای توضیح با زبون ساده: گوگل اطلاعات IP رو با رفتار اشخاص و تاریخچه مرورگرشون جایگزین کرده. برای مثال میاد کسانی که رفتارهایی مشابه ایرانی‌ها دارن رو با توجه به هم‌گروه‌های ایرانی‌شون (بدون توجه به IP) تشخیص میده. با این روش اگر از بهترین VPN ها هم استفاده کنیم، برامون فایده نداره. گوگل تکنولوژی FLOC رو از 30 مارچ (اوایل فروردین 1400) به صورت آزمایشی برای تشخیص هویت داره به کار میبره. البته چون سرک کشیدن به رفتار‌های هر شخص یه نوع تجاوز به حریم خصوصی محسوب میشه، کل دنیا به خاطر اعمال شبه جاسوسی‌ای که تو این روش به کار برده میشه، باهاش مخالفت کردن. 

جمع بندی

 با این احوال، شاید دلیل تمام اون حرف و حدیث‌ها و اخبار در مورد شناسایی کاربران توسط گوگل، همین تکنولوژی FLOC و ردیابی تبلیغات گوگل باشه. در نتیجه، بهتره قبل از دامن زدن به هر خبری، اول از یه منبع موثق زیر و بمش رو دربیاریم؛ و اگر مثل این مسئله، اخبار خیلی واضح و روشن نبودن، بهتره ذهنمون رو با سوال‌ها و شایعات بی سر و ته آشفته نکنیم: که اگر ایرانی‌ها رو تشخیص بدن چی میشه؟ دیگه نمیشه از سرویس‌های گوگل استفاده کرد! یوتیوبر‌ها درآمدشون رو از دست میدن و …دامن زدن و پر و بال دادن  به این نوع اخبار غیرعلمی به نفع کسانیه که دنبال محدود کردن بیش از پیش اینترنت هستن؛ و بهشون بهانه‌ای برای انجام یک سری از کار‌ها برای داخلی کردن اینترنت ایران میده. پس بهتره با هر خبری بهم نریزیم و بهونه دست هر کسی ندیم.