آموزش روش‌های تشخیص شنود گوشی موبایل

حفظ حریم خصوصی در دنیای دیجیتال حرف اول رو می‌زنه. تمام شرکت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری که در زمینه تولید دستگاه‌های ارتباطی مثل گوشی و تبلت فعالیت می‌کنن، قوانینی رو پذیرفتن که به هیچ وجه از اطلاعات شخصی و داده‌های خصوصی کاربرها سواستفاده نکنن. اما بخاطر وجود هکرها و افراد سودجو، همیشه احتمال اینکه اطلاعات شما مورد سواستفاده قرار بگیره وجود داره. یکی از این تهدیدها اینه که مکالمات گوشی شما توسط شخص یا اشخاصی شنود بشه. احتمال این کار خیلی پایینه اما اگه شک کردید و دنبال مطمئن شدن هستید، بد نیست برای روش‌های تشخیص شنود گوشی موبایل همراه موبونیوز باشید.

شنود گوشی چیست؟

شنود گوشی به وضعیتی گفته شده که در اون، ارتباطات تلفی شما، مثل تماس‌های صوتی، پیام‌های متنی (SMS) یا حتی پیام‌هایی که از طریق پیام‌رسان‌ها یا نرم‌افزارهای تماس تصویری برقرار می‌کنید، بدون اطلاع و رضایت شما، توسط شخص یا سازمان دیگری رهگیری و ضبط بشه. این عمل می‌تونه به صورت مخفیانه و با استفاده از روش‌های مختلفی انجام بشه. افراد و سازمان‌ها به دلایل مختلفی ممکنه این کار رو انجام بدن؛ ممکنه برای اهداف مجرمانه یا جاسوسی یا سواستفاده از اطلاعات شخصی چنین کاری انجام بشه.

اما در هر صورت، شنود گوشی به معنی نقض حریم خصوصی شماست و اگه متوجه بشید چه کسی این کار رو انجام داده می‌تونید ازش در مراجع قانونی شکایت کنید. اشاره به این نکته ضروریه که حتی دسترسی به پیام‌های متنی گوشی شما به صورت مخفیانه هم جزو مصادیق شنود گوشی به حساب میاد. در قوانین قضایی ایران، مجازات‌های سنگینی برای افرادی که اقدام به شنود گوشی افراد دیگه می‌کنن قرار داده شده که از حبس تا جریمه‌های سنگین نقدی رو شامل میشه.

انواع روش‌های شنود گوشی

افراد با روش‌های مختلفی می‌تونن مکالمات گوشی شما رو شنود کنن، به اطلاعات و پیام‌های شما دسترسی داشته باشن و به زبان ساده از شما جاسوسی کنن. بعضی از این روش‌ها عبارته از:

• استفاده از نرم‌افزارهای جاسوسی یا بدافزار
• استفاده از دستگاه‌های IMSI Catcher که خودشو به عنوان یه دکل مخابراتی جعلی به گوشی‌ها معرفی کرده و شنود انجام میده.
• شنود مستقیم از طریق هک کردن اپراتورهای مخابراتی

علائم شنود گوشی چیست؟

برای اینکه بتونید بفهمید آیا گوشی شما داره مورد هک قرار می‌گیره در ادامه علائمی برای تشخیص شنود گوشی رو بهتون معرفی می‌کنیم.

1. صداهای عجیب در هنگام تماس

یکی از نشونه‌هایی که می‌تونید شک شما رو درباره شنود گوشی بیشتر کنه اینه که صداهای عجیبی در حین تماس بشنوید. این صداها ممکنه چیزی شبیه کلیک‌های پشت سر هم یا وزوز خفیف یا اکو شدن صدا باشه. بعضی مواقع نویزهایی حین صحبت کردن به گوش میاد یا صداتون برمی‌گرده. وقتی با چنین موقعیت‌هایی مواجه میشید می‌توه به این دلیل باشه که یه اتصال اضافی به خط شما ایجاد شده یا یه نرم‌افزار جاسوسی رو موبایلتون نصبه.

البته باید دقت داشته باشید که شنیدن چنین صداهایی به تنهایی نمی‌تونن دلیلی بر شنود شدن گوشی شما باشن و ممکنه مشکلات متعددی از جمله مشکلات سخت‌افزاری باعث ایجاد سر و صدا در حین مکالمه با گوشی بشه. در بعضی از مواقع، کیفیت پایین شبکه‌های مخابراتی، مشکلات فنی در خطوط تلفن یا اختلالات سخت‌افزاری مثل مشکلات مربوط به اسپیکر یا میکروفون هم می‌تونن دلیلی بر شنیدن صداهای عجیب در حین تماس باشن. بنابراین زود نتیجه‌گیری نکنید و گوشی رو به یه فرد متخصص بسپرید تا بررسیش کنه.

2. خالی شدن سریع باتری

یکی دیگه از علائمی که می‌تونه به شنود یا تحت نظر بودن گوشی اشاره داشته باشه، خالی شدن غیرعادی و سریع باتریه. نرم‌افزارهای جاسوسی یا ابزارهای شنود برای اینکه بتونن دائم روی گوشی شما فعال باشن و صداها رو ضبط کنن و از طریق اینترنت اطلاعات رو ارسال کنن، نیاز به پردازش و مصرف باتری دارن. این برنامه‌ها معمولاً در پس‌زمینه گوشی فعال هستن و حتی وقتی که ازش استفاده نمی‌کنید دارن کار خودشونو انجام میدن و فشار زیادی به باتری میارن. بنابراین، خالی شدن سریع باتری می‌تونه یکی از علائم باشه.

3. افزایش غیرعادی مصرف داده

اکثر نرم‌افزارها و ابزارهایی که کار شنود گوشی رو انجام میدن، از طریق اینترنت خود گوشی، اطلاعات شما رو منتقل می‌کنن. بنابراین کافیه از مصرف روزانه اینترنت گوشی‌تون مطلع باشید تا در صورتی که مصرف داده‌ها خیلی زیادتر از حد معمول شد، به شنود گوشی شک کنید. می‌تونید وارد تنظیمات مصرف داده گوشی بشید و نرم‌افزارهایی که بیشترین مصرف داده رو دارن شناسایی کنید تا نرم‌افزار جاسوسی و شنود رو پیدا کنید.

4. گرم شدن غیرعادی گوشی

وقتی برنامه‌های جاسوسی روی گوشی شما نصب باشه، حتی وقتی از گوشی استفاده نکنید هم در پس‌زمینه این برنامه‌ها فعال هستن. وقتی گوشی‌تونو بعد از چند ساعت، به دست می‌گیرید و متوجه میشید که بدنه‌ش و مخصوصاً قسمت باتری گوشی به صورت غیرعادی داغه، این موضوع می‌تونه یکی از نشونه‌های شنود شدن گوشی شما باشه.

5. عملکرد غیرعادی گوشی

تصور کنید در حین مکالمه با شخصی هستید یا دارید در یکی از پیامرسان‌ها به یکی از دوستان‌تون پیام میدید و ناگهان برنامه‌ غیرفعال میشه، پاپ‌آپ برنامه‌های دیگه روی گوشی ظاهر میشه و یا اتفاقات غیرمرتبط با کاری که شما در حال انجامش بودید، رخ میده. عملکرد غیرعادی گوشی و باز شدن برنامه‌ها و نوتیفیکیشن‌هایی ناخواسته می‌تونن یکی از علائم شنود شدن گوشی تلفن همراه شما باشن.

6. زمان خاموش شدن طولانی

گوشی‌ها به مرور زمان کیفیت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری‌شونو از دست میدن اما یه وقت هست که گوشی شما خیلیم قدیمی نیست و یکی دو ساله که ازش استفاده می‌کنید ولی حین ریست کردن (خاموش و روشن کردن) زمان زیادی رو باید منتظر بمونید. بجز مسائل مربوط به سیستم عامل و رابط کاربری گوشی‌ها که ممکنه باعث تاخیر در روشن و خاموش شدن بشه، وجود نرم‌افزارهای مربوط به شنود هم ممکنه بروز چنین حالتی بشه. البته مثل همه عوامل دیگه‌ای که ذکر کردیم، این تاخیر زیاد، می‌تونه دلایل دیگه‌ای هم داشته باشه ولی یکی از علائم مورد بحث ما هم هست.

7. پیامک‌های مشکوک

ممکنه از شماره‌های ناشناس، پیامک‌های مشکوک و غیرمرتبط دریافت کنید. دریافت پیامک‌های مشکوک می‌تونه یکی از نشونه‌های شنود شدن گوشی باشه. این پیامک‌ها ممکنه حاوی لینک‌هایی باشه که به بهانه‌های مختلف شما رو ترغیب می‌کنن تا روی این لینک‌ها اشاره کنید. با اشاره روی این لینک‌ها ممکنه نرم‌افزاری به صورت ناخواسته روی گوشی شما نصب بشه که کار شنود رو انجام میده.

8. تغییرات در ظاهر وب‌سایت‌ها

در بعضی از مواقع، گوشی‌هایی که تحت شنود یا جاسوسی قرار گرفتن، ظاهر برنامه‌ها رو تغییر میدن. به عنوان مثال وقتی وارد مرورگر میشید و سایتی رو جستجو می‌کنید، بنرهای عجیب و غیرمرتبطی روی گوشی شما ظاهر میشه و ازتون میخواد که روی اونها کلیک کنید.

9. وجود برنامه‌های ناشناس

یکی از روش‌های شنود و جاسوسی روی گوشی‌ها، استفاده از اپلیکیشن‌هاست. خیلی وقتا شما به صورت ارادی این برنامه‌ها رو روی گوشی نصب نکردید و با حضور توی یه سایت غیرایمن و کلیک روی لینک‌های خطرناک، برنامه به صورت خودکار روی گوشی‌تون نصب شده. وقتی اپلیکیشنی روی گوشی‌تون دیدید که اصلاً براتون آشنا نیست یا شما نصبش نکردید و هیچ استفاده‌ای هم ازش نمی‌کنید ولی مصرف داده و باتری بالایی داره، شک نکنید که ارتباطی با جاسوسی و شنود داره و هرچه زودتر حذفش کنید.

10. فعالیت تصادفی میکروفون یا دوربین

یه وقتایی میکروفون یا دوربین گوشی شما بدون اینکه شما روی آیکون‌هاشون اشاره کنید به صورت خودکار فعال میشن و شروع می‌کنن به ضبط کردن صدا یا تصویر. همین موضوع هم می‌تونه یکی از دلایل هک شدن گوشی و شنود یا جاسوسی از اطلاعات شما باشه.

راه حل مشکل شنود شدن گوشی

برای حل مشکل شنود گوشی می‌تونید اقداماتی انجام بدید که در زیر به چند مورد از اونها اشاره می‌کنیم.

استفاده از کد لغو شنود گوشی

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای اینکه بفهمید گوشی‌تون شنود میشه یا نه اینه که دایورت یا انتقال تماس‌های سیم کارت‌تون رو بررسی کنید. برای این کار کافیه کد «ستاره مربع 62 مربع» یا #61#* رو با گوشی‌تون شماره‌گیری کنید. وقتی این کد رو روی گوشی می‌زنید، یه صفحه از طرف اپراتور گوشی بهتون نشون داده میشه که وضعیت Forwarding یا انتقال تماس‌های خط موبایل شما رو نشون میده.

در این صفحه می‌بینید که علاوه بر تماس‌های صوتی، داده‌ها و سایر اطلاعات گوشی شما هم به چه شماره‌هایی انتقال داده میشه. همچنین می‌تونید با وارد کرد یه کد روی گوشی، تمام انتقال‌ها یا دایورت‌های مکالمه رو که ممکنه باعث شنود مکالمات شما بشه رو به طور کامل حذف کنید. کافیه کد «مربع مربع 004 مربع» یا #004## رو شماره‌گیری کنید تا تمام دسترسی‌های مشکوک سیم کارت شما به طور کامل غیرفعال بشه.

بررسی برنامه‌های نصب‌شده

یکی دیگه از کارهایی که برای حل مشکل شنود یا حتی هک شدن گوشی می‌تونید انجام بدید اینه که برنامه‌های نصب شده روی گوشی رو به دقت بررسی کنید. همه برنامه‌ها رو در لیست اپ‌های گوشی نگاه کنید و مطمئن بشید که همه‌شون رو خودتون دانلود و نصب کردید. اگه اسم برنامه‌ای براتون آشنا نیست یا خیلی وقته ازش استفاده نمی‌کنید، حذفش کنید.

همچنین می‌تونید وارد بخش مصرف داده اینترنت گوشی بشید و از این طریق ببینید که کدوم برنامه‌ها دارن اینترنت بیشتری مصرف می‌کنن. اگه برنامه‌ ناشناسی دیدید که در این فهرست قرار داده و در پی‌زمینه گوشی داره اینترنت شما رو مصرف می‌کنه هرچه زودتر حذفش کنید. همین کار رو برای اپ‌هایی که مصرف باتری زیادی دارن هم می‌توند انجام بدید. کافیه وارد تنظیمات مصرف باتری گوشی بشید و اپ‌های پرمصرف و ناشناس رو پاک کنید.

نکته دیگه‌ای که درباره برنامه‌ها باید متذکر بشیم اینه که به هیچ وجه اپلیکیشن‌ها رو از مسیرهای مستقیم، مثل لینک داخل صفحه وب یا تلگرام، روی گوشی نصب نکنید. به زبان ساده‌تر، سعی کنید همه اپ‌ها رو از داخل گوگل پلی استور، اپ استور یا فروشگاه‌های اپلیکیشن معتبر ایرانی دانلود کنید تا برنامه‌های مخرب که می‌تونن گوشی رو شنود کنن وارد گوشی نشن.

نصب نرم‌افزار امنیتی

اکثر گوشی‌های هوشمند به سیستم‌های امنیتی برای نصب برنامه یا انتقال فایل‌ها مجهز هستن. اما شاید بهتر باشه برای محکم‌کاری، اپلیکیشن‌های امنیتی رو هم روی گوشی‌تون امتحان کنید. این نرم‌افزارها مخصوصاً زمانی که به یه برنامه یا فایل ناشناس روی گوشی‌تون مشکوک شدید، می‌تونن بهتون کمک کنن تا در صورت بدافزار بودن، شناسایی شده و حذفش کنید.

علاوه بر شناسایی و حذف، خیلی از این نرم‌افزارهای امنیتی می‌تونن در لحظه (Real-time) از گوشی محافظت کنن و اگه موقع بازدید از یه صفحه وب یا اجرای یه برنامه جدید، فایل‌های آلوده بخواد وارد گوشی بشه، همون لحظه جلوشو می‌گیرن. توجه داشته باشید که نرم‌افزارهای امنیتی فقط جلوی هک و شنود شدن به روش‌های نرم‌افزاری و می‌گیرن و در صورتی که شنود با استفاده از روش‌های سخت‌افزاری انجام بشه، این اپ‌ها کارساز نیستن.

بازنشانی به تنظیمات کارخانه

برگرداندن گوشی به تنظیمات کارخانه یا همان ریست فکتوری، یکی از موثرترین روش‌ها برای حذف نرم افزارهای جاسوسی و بدافزارهاییه که ممکنه عامل شنود باشن. این فرایند، تمام اطلاعات کاربر، برنامه‌های نصب شده، تنظیمات شخصی و فایل‌های ذخیره شده روی حافظه گوشی رو پاک می‌کنه و سیستم عامل رو به وضعیت اولیه برمی‌گردونه. در صورتی که در زمینه شنود شدن گوشی، شک شما نزدیک به یقینه، با ریست فکتوری کردن گوشی می‌تونید به طور کامل از اطلاعات خودتون محافظت کنید و از شر شنود شدن خلاص بشید.

تعویض سیم کارت

اگه شنود گوشی از روش‌های سخت‌افزاری انجام بشه، فقط روی سیم کارتی که روی گوشی قرار داره، اعمال شده. بنابراین به راحتی با تعویض سیم کارت می‌تونید این مشکل رو به طور کامل برطرف کنید. برای تست این موضوع، اگه گوشی شما دو سیم‌کارته‌ست، یه مدت از سیم کارتی که حس می‌کنید شنود میشه استفاده نکنید و ببینید سیم کارت دوم هم علائم شنود گوشی رو داره یا نه. در صورتی که سیم کارت دوم چنین علائمی نداشت، سیم کارت اول رو برای یه مدت غیرفعال کنید.

سخن پایانی

تشخیص شنود گوشی کار ساده‌ای نیست. در خیلی از مواقع، بخاطر اختلالاتی که در ارتباط بین دو گوشی به وجود میاد، افراد صداهای عجیبی حین مکالمه می‌شنون یا صداشون برمیگرده که با مواجه با این موقعیت‌ها فکر می‌کنن گوشی‌شون در حال شنود شدنه. خیلی از این موارد واقعاً ارتباطی به شنود گوشی نداره و صرفاً یه اختلال مخابراتیه. اما اگه علائم جدی‌تری رو به صورت دائم می‌بینید و مطمئن شدید که گوشی شما هک شده، در این مقاله چندین روش برای حل مشکل شنود گوشی ارائه کردیم که می‌تونید از اونها استفاده کنید. شما هم اگه نکته یا سوالی درباره این موضوع دارید در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بذارید.