راهنمای استفاده از Study Mode چت جی پی تی

نصفه‌شبه، یه تمرین سخت جلوتونه و فردا صبح هم باید تحویلش بدین. اینجور وقتا، باز کردن ChatGPT و گرفتن یه جواب حاضر و آماده خیلی وسوسه‌انگیزه، جوری که مقاومت کردن جلوش تقریبا غیرممکنه. از وقتی کله‌ی این هوش مصنوعی پیدا شد، کلی دانش‌آموز و دانشجو با این داستان درگیر بودن و معلم‌ها و استادها هم حسابی نگران همین قضیه بودن؛ نکنه این تکنولوژی، فکر کردن رو از بچه‌ها بگیره و تبدیل بشه به یه ابزار تقلب؟ این نگرانی‌ها کاملا درست و منطقی بود، چون یه فرق خیلی بزرگ بین از سر باز کردن یه تکلیف و یاد گرفتن یه مطلب هست. ولی میشه از هوش مصنوعی تو آموزش و یادگیری استفاده کرد!

Study Mode وارد می‌شود!

شرکت OpenAI، یعنی همون شرکتی که ChatGPT رو ساخته، به این نگرانی‌ها گوش کرد و با یه راه‌حل خیلی باحال اومد وسط؛ قابلیت حالت مطالعه یا Study Mode. این قابلیت فقط یه ابزار جدید نیست؛ یه جورایی کل نگاه ما به استفاده از هوش مصنوعی برای درس خوندن رو عوض می‌کنه. وقتی این حالت رو فعال می‌کنین، ChatGPT دیگه اون ماشین جوابی نیست که فقط جواب آخر رو تف کنه بیرون، بلکه تبدیل می‌شه به یه رفیق و هم‌پایه‌ی درس‌خون که قدم‌ به‌ قدم کمکتون می‌کنه تا خودتون به جواب برسین. هدفش اینه که به جای اینکه جواب رو لقمه کنه بذاره دهنتون، یادتون بده چطوری خودتون مسیر رسیدن به جواب رو پیدا کنین.

این یه حرکت خیلی هوشمندانه از طرف OpenAI بود تا ابزارشون رو توی دنیای درس و دانشگاه موجه و قانونی کنن. اونا مستقیم با معلم‌ها، دانشمندها و کارشناسای آموزش نشستن و این قابلیت رو جوری طراحی کردن که نه تنها جلوی تقلب رو بگیره، بلکه روش‌های درست و حسابی و علمی یادگیری رو هم جا بندازه. اینطوری شد که ChatGPT از یه غول ترسناک برای سیستم آموزشی، تبدیل شد به یه کمک‌دست خفن برای دانش‌آموزها و معلم‌ها.

این قابلیت به درد کیا می‌خوره و چه کارایی می‌شه باهاش کرد؟

با اینکه معلومه دانش‌آموزها و دانشجوها مشتری‌های اصلی این قابلیت هستن، ولی کاربردهای Study Mode خیلی فراتر از کلاس درسه. این ویژگی برای هر کسی که عشق یادگیری عمیق داره، یه ابزار فوق‌العاده‌ست:

• اونایی که همیشه در حال یادگرفتنن: آدمایی که دوست دارن توی وقت آزادشون یه مهارت جدید یاد بگیرن یا مثلا برای دل خودشون برن سراغ چیزای پیچیده‌ای مثل نظریه بازی‌ها (Game Theory) و سر از کارش دربیارن.
• متخصص‌ها و کارمندها: کسایی که توی شغل‌هایی مثل پشتیبانی مشتری یا IT کار می‌کنن، می‌تونن از این حالت استفاده کنن تا مشتری‌ها یا همکاراشون رو قدم‌ به‌ قدم برای حل یه مشکل راهنمایی کنن، به جای اینکه فقط جواب آخر رو بهشون بگن.
• برنامه‌نویس‌ها و آدمای خلاق: خلاصه هر کسی که لازمه مسیر رسیدن به یه نتیجه رو بفهمه، نه فقط خود نتیجه رو. مثلا یه برنامه‌نویس می‌تونه برای پیدا کردن ایراد یه تیکه کد یا یه نویسنده برای سر و سامون دادن به یه داستان ازش کمک بگیره.

لیست کارهای خفنی که می‌شه با Study Mode انجام داد

با روشن کردن این حالت، می‌تونین کارهای باحالی بکنین که درس خوندن رو براتون هم جذاب‌تر می‌کنه و هم مفیدتر:

• آماده شدن برای امتحان و حل تمرین: به جای اینکه به ChatGPT بگی یه مسئله ریاضی رو برات حل کنه، ازش بخواه که توی مراحل حل کردنش راهنماییت کنه. یا مثلا برای امتحان تاریخ، به جای اینکه بپرسی دلایل انقلاب فرانسه چی بود؟، ازش بخواه با پرسیدن چندتا سوال کلیدی کمکت کنه تا خودت به این دلایل برسی.
• یادگیری عمیق چیزای سخت: می‌تونی ازش بخوای مفاهیم سنگین علمی رو به زبون ساده برات توضیح بده. مثلا بهش بگی؛ گرانش رو یه جوری برام توضیح بده که انگار دارم برای یه بچه کلاس ششمی تعریف می‌کنم!
• خلاصه کردن و تحلیل جزوه و PDF: یکی از خفن‌ترین ویژگی‌هاش اینه که می‌تونی فایل‌های خودت رو آپلود کنی. یعنی می‌تونی جزوه‌ی کلاس، اسلایدهای استاد یا یه مقاله‌ی علمی رو بهش بدی و از Study Mode بخوای که باهات حرف بزنه و کمکت کنه تا نکته‌های اصلیش رو بکشی بیرون و تحلیل کنی.
• ساختن فلش‌کارت و امتحان‌های شخصی: بعد از اینکه یه فصل از کتاب رو خوندی، می‌تونی از ChatGPT بخوای که بر اساس همون مطلب برات چندتا سوال تستی یا یه امتحان کوچولو طراحی کنه تا ببینی چند مرده حلاجی و برای امتحان اصلی آماده بشی.
• طراحی یه برنامه‌ی درسی هوشمند: بهش بگو تاریخ امتحان‌هات کی هست، توی کدوم درس‌ها ضعیف‌تری و کی‌ها وقت آزاد داری. اون‌وقت ازش بخواه یه برنامه‌ی درسی شخصی و منطقی برات بچینه.
• ایده پیدا کردن برای پروژه‌ها: اگه برای انتخاب موضوع مقاله یا پروژه‌ت هیچ ایده‌ای به ذهنت نمی‌رسه، Study Mode می‌تونه با پرسیدن سوالای جهت‌دار، موتور خلاقیتت رو روشن کنه و کمکت کنه یه ایده‌ی توپ پیدا کنی.

آشنایی با Study Mode؛ چیه و چطوری فعالش کنیم؟

جادوی Study Mode الکی نیست و روی چندتا اصل علمی و ثابت‌شده آموزشی ساخته شده. این قابلیت مثل یه معلم خصوصی ۲۴ ساعته‌ست که همیشه پایه‌ست تا کمکتون کنه:

• سوال پرسیدن به سبک سقراط (Socratic Questioning): این حالت به جای اینکه صاف بره سر اصل مطلب و جواب رو بهتون بگه، با پرسیدن سوالای هوشمندانه، شما رو به فکر کردن میندازه. این روش کمکتون می‌کنه تا خودتون به جواب برسین و اینطوری، خیلی عمیق‌تر موضوع رو بفهمین.
• یادگیری پله‌پله: موضوع‌های گنده و پیچیده رو به تیکه‌های کوچیک‌تر و قابل هضم تقسیم می‌کنه. ChatGPT اول از همه چیزای پایه‌ای رو توضیح می‌‌ده و بعد لایه‌لایه بحث رو پیچیده‌تر می‌کنه تا یهو قاطی نکنین و استرس نگیرین.
• شخصی‌سازی با حافظه: اگه قابلیت حافظه (Memory) رو توی تنظیمات ChatGPT فعال کرده باشین، این ابزار حرف‌های قبلی‌تون، سطح دانش‌تون و هدف‌هاتون رو یادش می‌مونه و راهنمایی‌هاش رو بر اساس شما تنظیم می‌کنه. این یعنی هر جلسه‌ی درس خوندن، دقیقا برای خود خود شما طراحی می‌شه.
• امتحان‌های کوچولو برای اینکه یادتون نره: وسط حرف‌هاتون، ChatGPT با پرسیدن سوالای باز یا کوئیزهای کوتاه، می‌سنجه که چقدر یاد گرفتین و بهتون فیدبک می‌ده تا مطمئن بشه که مطالب خوب توی ذهن‌تون نشسته.

نیاز به نسخه پولی و پلای داره یا رایگانه؟

یکی از بهترین خبرا اینه که قابلیت Study Mode برای همه‌ی کاربرا توی همه‌ی پلن‌ها، حتی نسخه‌ی رایگان، بازه. یعنی برای استفاده از این ویژگی اصلی لازم نیست هیچ پولی بدین.

ولی این یه حرکت هوشمندانه از طرف OpenAIـه. با رایگان دادن این ابزار قدرتمند، میلیون‌ها دانش‌آموز توی کل دنیا بهش عادت می‌کنن. اما وقتی کارتون جدی‌تر می‌شه، مثلا وقتی می‌خواین یه کتاب درسی ۲۰۰ صفحه‌ای رو به صورت PDF تحلیل کنین یا شب امتحان به جواب‌های فوری و بدون معطلی نیاز دارین، اونوقته که محدودیت‌های نسخه‌ی رایگان (مثل سرعت پایین‌تر یا نشدن آپلود فایل‌های سنگین) رو با گوشت و پوست‌تون حس می‌کنین. اینجاست که پول دادن برای اشتراک ChatGPT Plus که امکاناتی مثل سرعت بالاتر، دسترسی به مدل‌های خفن‌تری مثل GPT-4o و قابلیت تحلیل فایل رو می‌ده، یه کار منطقی و حتی واجب به نظر می‌رسه. به زبون ساده، نسخه‌ی رایگان یه جورایی در ورودی برای دنیای پولی و حرفه‌ای‌تر این ابزاره.

برای اینکه فرقش رو بهتر بفهمین، این جدول رو ببینین:

فعال کردن این حالت مثل آب خوردنه و فقط چند ثانیه وقت می‌گیره:

1. برین توی ChatGPT.
2. توی کادری که پیام می‌نویسین (پرامپت)، روی گزینه‌ی Tools (ابزارها) که معمولا یه آیکون خاص + داره، کلیک کنین.
3. از منویی که باز می‌شه، گزینه‌ی Study and learn (مطالعه و یادگیری) رو انتخاب کنین.
4. همین! حالت مطالعه برای این چت شما فعال شد و می‌تونین سوال‌تون رو بپرسین.

راهنمای قدم به قدم استفاده از Study Mode

قدم اول: صحنه رو آماده کن (بهش اطلاعات بده)

کیفیتی جوابی که از Study Mode می‌گیری، دقیقا به کیفیت اطلاعاتی بستگی داره که بهش می‌دی. پس قبل از هر کاری، بهش بگو قضیه از چه قراره.

• خودت رو معرفی کن: من دانشجوی سال اول اقتصادم.
• هدفت رو بگو: …و دارم سعی می‌کنم مفهوم هزینه فرصت رو برای امتحان هفته‌ی بعدم یاد بگیرم.
• منابعت رو بهش بده: اینم جزوه‌ی کلاسم که به صورت PDF آپلود کردم.

قدم دوم: گفتگو رو شروع کن (باهاش حرف بزن)

حالا وقتشه که سر صحبت رو باز کنی. به جای یه سوال خشک و خالی، باهاش چت کن.

• شما: مفهوم هزینه فرصت رو برام توضیح بده.
• ChatGPT (در حالت مطالعه): سوال خیلی خوبیه! قبل از اینکه تعریفش رو بگم، می‌تونی به زبون خودت بگی فکر می‌کنی معنیش چیه؟ یا مثلا به یه انتخابی که امروز داشتی فکر کن، مثلا خریدن یه فنجون قهوه. برای اینکه اون قهوه رو بخری، از چه چیز دیگه‌ای زدی؟

این دقیقا همون روش سقراطی خودمونه که بالاتر گفتیم.

قدم سوم: از قابلیت‌های پیشرفته استفاده کن

وسط گفتگو، از ابزارهای دیگه‌ش هم کار بکش.

• ازش بخواه ازت امتحان بگیره: فکر کنم فهمیدم. می‌تونی یه کوئیز کوتاه با ۳ تا سوال ازم بگیری تا مطمئن بشم یاد گرفتم؟
• حافظه‌ش رو روشن نگه دار: یادت نره که برای گرفتن بهترین نتیجه در درازمدت، قابلیت Memory رو فعال نگه داری.

ترفند ویژه: با داستان ساختن، تاریخ و علوم رو قورت بده!

قدرت واقعی Study Mode وقتی معلوم می‌شه که یاد بگیری چطوری برای درس خوندن خودت، پرامپت‌های خلاقانه بسازی. این روش، درس خوندن رو از یه کار خسته‌کننده تبدیل می‌کنه به یه ماجراجویی جذاب. به جای اینکه مطالب رو طوطی‌وار حفظ کنی، اونا رو توی قالب یه داستان به ذهنت می‌سپری. این کار شما رو از یه سوال‌کننده‌ی معمولی، به کارگردان فعال تجربه‌ی یادگیری خودتون تبدیل می‌کنه.

نمونه پرامپت برای نوشتن داستان

فرض کن داری برای امتحان تاریخ مصر باستان درس می‌خونی. به جای پرسیدن سوالای تکراری، این پرامپت رو امتحان کن:

من دارم برای امتحان تاریخ در مورد مصر باستان می‌خونم. برای اینکه جزئیات بهتر یادم بمونه، می‌خوام با کمک تو یه داستان کوتاه بنویسیم. فرض کن تو یه راهنمای تور توی زمان هستی و منم یه دانش‌آموز. شخصیت اصلی داستان ما یه کاتب جوون به اسم پتاه هست که توی شهر تبس حدود ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد زندگی می‌کنه. با پرسیدن سوالای راهنما، کمکم کن دنیای اون رو بسازیم. از خونه‌ش، کارای روزمره‌ش، غذاهایی که می‌خوره، صداهای شهر، و باورهای مذهبی‌ش شروع کنیم. هدف اینه که با ساختن این دنیا، من زندگی توی اون دوره رو کاملا با تمام وجودم حس کنم.

چرا این روش غوغا می‌کنه؟

• یادگیری فعال: تو فقط داری یه سری حقیقت رو نمی‌خونی، بلکه داری ازشون استفاده می‌کنی تا یه دنیا خلق کنی.
• جا انداختن اطلاعات: حقیقت‌های تاریخی دیگه یه لیست خشک و خالی نیستن، بلکه میشن بخشی از زندگی یه آدم واقعی (حتی اگه خیالی باشه).
• یادآوری بهتر: به خاطر سپردن داستان زندگی پتاه خیلی راحت‌تر از حفظ کردن یه لیست از تاریخ‌ها و اسم‌هاست.
• پیدا کردن نقطه‌ضعف‌ها: وقتی ChatGPT ازت در مورد غذای پتاه می‌پرسه و تو جوابی نداری، می‌فهمی که باید در مورد رژیم غذایی مصری‌های باستان بیشتر بخونی.

آیا قابلیت Study Mode توی ChatGPT به درد بخوره؟

قابلیت Study Mode توی ChatGPT خیلی بیشتر از یه ابزار ساده‌ست؛ این یه مربی شخصیه که فکر کردن رو یادت می‌ده، پشتیبانی مخصوص خودت رو ارائه می‌ده و درس خوندن رو به یه تجربه‌ی باحال و مفید تبدیل می‌کنه. هدف آخر استفاده از هوش مصنوعی توی آموزش نباید این باشه که جای فکر کردن ما رو بگیره، بلکه باید کمکمون کنه تا توانایی‌های طبیعی یادگیری خودمون رو قوی‌تر کنیم و ازشون کار بکشیم.

حالا نوبت شماست. برای جلسه‌ی درس خوندن بعدی‌تون، فقط دنبال جواب آخر نباشین. حالت مطالعه رو فعال کنین، یه کم بهش اطلاعات بدین و سعی کنین یه داستان دور و بر موضوع درسی‌تون بسازین. شاید از اینکه می‌بینین چقدر بیشتر یاد می‌گیرین و یادتون می‌مونه، حسابی غافلگیر بشین. موفق باشین!