بررسی ویژگی ها و قابلیت های Nothing OS 3.0

جدیدترین آپدیت شرکت ناتینگ یعنی Nothing OS 3.0 اومده که بزرگترین و پر سر و صداترین آپدیتش تا الانه. این آپدیت که روی اندروید ۱۵ سوار شده، فقط یه شماره جدید نیست، رسما داره داد میزنه که «آهای ملت، ما داریم اینوری میریم!». از ۱۸ دسامبر ۲۰۲۴، کسایی که فون (۲) و فون (۲a) داشتن، آپدیت رو گرفتن. بقیه هم که گوشی ناتینگ فون (۱) و CMF و بقیه گوشی ها هم اوایل ۲۰۲۵ آپدیت براشون اومد. داستان اصلی اینه: ناتینگ گیر کرده بین دو راهی. از یه طرف میخواد بزرگ بشه و یه سیستم‌عامل عامه‌پسند باشه که همه بتونن باهاش کار کنن، از طرف دیگه نمیخواد اون خفن بودن و خاص بودنش رو از دست بده؛ همون چیزی که اول کار همه رو عاشقش کرد. حالا سوال اینه: این آپدیت واقعا گوشی رو بهتر کرده یا اون روح سرکش ناتینگ رو کشته و آبکی شده؟ تو این بررسی ویژگی ها و قابلیت های Nothing OS 3.0 میخوایم دل و روده این سیستم‌عامل رو بریزیم بیرون ببینیم داستان از چه قراره. همراه موبونیوز باشید.

زیر و رو شدن ظاهر گوشی؛ از قفل صفحه تا فونت‌ها

اولین چیزی که بعد از آپدیت حالتون رو میگیره یا باهاش حال می‌کنید، قیافه جدیده. ناتینگ کل ظاهر رو شخم زده و این نشون میده که دیگه اون شرکت قبلی نیست.

صفحه قفل جدید: زمین بازی شما!

یکی از بهترین کارایی که ناتینگ کرده، تغییرات زیاد صفحه قفل و شخصی‌سازیشه. دیگه لازم نیست تو تنظیمات گم بشی. انگشتتو رو صفحه قفل نگه دار، بوم! میری تو حالت ویرایش. همین حرکت کوچیک، کار رو صد برابر راحت‌تر کرده. ناتینگ ۵ تا مدل ساعت جدید اضافه کرده که باحالن، ولی ملت دارن میگن «آقا ساعت عقربه‌ای بیشتر بذار!» و دلشون برای اون ساعت نقطه‌نقطه‌ای معروف (N-Dot) تنگ شده. انگار ناتینگ گوش میده ولی نمیتونه دل همه رو به دست بیاره.

اما قابلیت انقلابی‌ش اینه که میتونی جای ویجت‌ها رو گشاد کنی! میتونی صفحه رو از یه شبکه کوچیک 4 x 2 تبدیل کنی به یه زمین فوتبال 4 x 4 و حتی ساعت رو کلا حذف کنی تا کل صفحه پر از ویجت بشه. فقط یه ضدحال بزرگ داره: نمیتونی هر ویجتی که دلت خواست از اپ‌های دیگه بذاری اونجا. همین باعث شده صدای بعضیا در بیاد. ملت دارن میگن ویجت‌های کوچولوی 1 x 1 مثل قدم‌شمار و دماسنج هم اضافه کنید، و کاش میشد رنگ ساعت و ویجت‌ها رو با والپیپر ست کرد، یه چیزی تو مایه‌های سامسونگ. تازه تو نسخه‌های بتا، کنترل موزیک هم رو صفحه قفل نشون داده نمیشد که خیلی رو مخ بود.

منوی تنظیمات سریع (Quick Settings): انقلاب دایره‌ای!

منوی تنظیمات سریع (همون که از بالا میکشی پایین) رو کلا کوبیدن از نو ساختن. اون دکمه گنده‌های مستطیلی قدیمی رفتن و جاشون دکمه‌های گرد و باحال اومده که میتونی اندازه‌شونم تغییر بدی. هم خوشگل‌تر شده، هم میتونی تا ۱۶ تا دکمه تو یه صفحه بچپونی، قبلا زور میزد ۸ تا جا میشد.

اینجا دیگه آخر شخصی‌سازیه! میتونی هر دکمه رو هر اندازه‌ای که عشقت کشید بکنی: یه دایره فسقلی، یه مستطیل 2 x 1 که اطلاعات بیشتری نشون بده، یا حتی یه مربع گنده 2 x 2 واسه بلوتوث. اینقدر خفنه که خیلیا میگن اندروید خام باید از ناتینگ یاد بگیره.

یه سری چیزای باحال که کاربرا خیلی وقت بود میخواستن هم اضافه شده: دکمه جدا واسه اینترنت گوشی (دیگه لازم نیست بری تو منوی وای‌فای)، نوار روشنایی کلفت‌تر شده و اومده پایین که با یه دست راحت بهش برسی، و یه دکمه هم واسه روشنایی خودکار گذاشتن. البته همه هم راضی نیستن، تو ورژن قبلی یه بار صفحه رو میکشیدی پایین، نوار روشنایی تو دسترس بود و میشد ازش استفاده کرد.

اپ دراور هوشمند (Smart Drawer): کپی برابر اصل از iOS یا یه ایده خوب؟

بریم سراغ یکی از جدیدترین و جنجالی‌ترین قابلیت‌های Nothing OS 3.0: کشوی اپ هوشمند یا همون “Smart Drawer”. این قابلیت رو اگه فعال کنی، هوش مصنوعی میاد اپ‌هات رو خودش دسته‌بندی میکنه و میریزه تو پوشه. ولی به یه نگاه میشه گفت که این یه کپی ضایع از App Library آیفونه! اونم قابلیتی که خود آیفون‌دارا هم زیاد تحویلش نمیگیرن.

بزرگترین ضدحالی که این Smart Drawer داره و باعث میشه بگی به چه دردی میخوره آخه؟، اینه که هیچی‌شو نمیشه شخصی‌سازی کرد. نه میتونی پوشه جدید بسازی، نه اسمشونو عوض کنی، نه جابجاشون کنی، نه اپ‌ها رو بینشون تکون بدی. هیچی! تو دنیای اندروید که همه چیزش شخصی‌سازیه، این یعنی فاجعه.

البته دو تا نکته مثبت هم داره. یکی اینکه میتونی اپ‌های مورد علاقه‌ت رو پین کنی بالای کشو که سریع پیداشون کنی. دوم اینکه هنوز روش برچسب بتا خورده، یعنی شاید بعدا بهترش کنن و بشه دستکاریش کرد. خدا رو چه دیدی.

فونت و هویت بصری: خداحافظی با نقطه‌چین‌ها؟

و اما جنجالی‌ترین تغییر Nothing OS 3.0: خداحافظی با فونت نقطه‌نقطه‌ای معروف (همون N-Dot) تو تیترها و دادن جاش به یه فونت ساده و معمولیه. بهونه رسمی‌شون اینه که «اینجوری راحت‌تر خونده میشه». خب راستش منطقیه. ولی اگه از طرفدارهای قدیمی این برند باشید میگید که ای بابا هویتمون رو گرفتین!. اینجوری سیستم‌عامل بی‌شخصیت شده و شبیه یه صفحه وب ساده یا یه گوشی اندرویدی معمولی شده. تازه یه مشکل دیگه هم هست: اگه ساعت نقطه‌نقطه‌ای رو واسه صفحه قفل انتخاب کنی، تاریخ با فونت جدیده نشون داده میشه و خیلی ضایع و ناهماهنگه.

ناتینگ اومده یه گزینه گذاشته که بتونی فونت نقطه‌نقطه‌ای رو برگردونی، ولی انگار فقط واسه خالی نبودن عریضه است و همه جا اعمال نمیشه. همه هم میگن یه دکمه ساده بذارید کل فونت گوشی رو عوض کنیم دیگه! این تغییرات نشون میده ناتینگ میخواد هم دل طرفدارای قدیمی و خاص‌پسندش رو داشته باشه، هم مشتریای جدید و معمولی رو جذب کنه. ولی جمع کردن این دو تا با هم کار حضرت فیله.

قابلیت‌های جدید و باحالی که منتظرشون بودیم

به جز خوشگل‌سازی، Nothing OS 3.0 یه سری قابلیت کاربردی هم آورده که نشون میده فقط به فکر قیافه نیستن.

ویجت‌ها: از اشتراک‌گذاری عکس تا شمارش معکوس

ناتینگ رو ویجت‌ها خیلی کار کرده. منوی انتخاب ویجت حالا دو قسمتی شده: یه صفحه واسه ویجت‌های خود ناتینگ، یه صفحه هم واسه بقیه اپ‌ها. اینجوری راحت‌تر ویجت‌های خوشگل خود ناتینگ رو پیدا می‌کنی.

یه قابلیت اجتماعی باحال به اسم «ویجت‌های اشتراکی» (Shared Widgets) اضافه شده. میتونی یه ویجت عکس رو با رفیقت که اونم ناتینگ داره، شیر کنی. اونم میتونه ویجت رو بذاره رو صفحه‌ش و با استیکر بهت حال بده. ولی فعلا خیلی محدوده. فقط بین گوشی‌های ناتینگ کار میکنه، فقط ویجت عکس مربعی میشه شیر کرد، باید اکانت ناتینگ داشته باشی و هر ویجت رو فقط با یه نفر میتونی به اشتراک بذاری. لینکشم بعد ۲۴ ساعت میپره. خلاصه فعلا به درد کارای خفن نمیخوره ولی نشون میده ناتینگ میخواد یه شبکه اجتماعی کوچولو رو صفحه گوشی‌هامون راه بندازه.

تازه ویجت‌های جدید مثل شمارش معکوس و ساعت شنی هم اومده که از طریق اپلیکیشن Nothing Widgets تو پلی استور میاد. اینجوری ناتینگ میتونه سریع ویجت جدید بده بیرون بدون اینکه کل سیستم‌عامل رو آپدیت کنه.

بالاخره گالری خود ناتینگ!

یکی از چیزایی که کاربرا خیلی وقت بود میخواستن، یه اپ گالری خود ناتینگ بود که از شر Google Photos راحت بشن. بالاخره تو این آپدیت، Nothing Gallery از راه رسید. یه گالری ساده و شیک با سه تا تب که کلی قابلیت هوش مصنوعی مثل دسته‌بندی خودکار عکسا، بالا بردن کیفیتشون و جستجوی عکس با نوشته داره. ابزارای ادیت مثل فیلتر و اینا هم توش هست.

ولی اینم یه نمونه دیگه از استراتژی «بتا تو نسخه اصلی» ناتینگه. یعنی با اینکه گالری رو با OS 3.0 معرفی کردن، ولی هنوز کلی باگ داره و ناقصه. عکس‌ها دیر لود میشن و هنوزم وقتی از تو دوربین میخوای بری تو گالری، همون Google Photos باز میشه.

این نشون میده ناتینگ عجله داشته که آپدیت رو با کلی قابلیت جدید معرفی کنه، حتی اگه نصفه‌کاره باشن. اینجوری کاربر حس میکنه یه سیستم‌عامل ناتموم دستشه.

خورده‌کاری‌های سیستمی که کار رو راحت‌تر کرده

• پنجره‌های شناور (Pop-up View): این قابلیت یه آپدیت اساسی گرفته. حالا خیلی کاربردی‌تر و شبیه دسکتاپ شدن. دکمه کنترل دارن و از همه مهم‌تر، میتونی کوچیکشون کنی و بچسبونی به کنار صفحه که دم دست باشن. واسه مولتی‌تسکینگ عالیه.
• آرشیو کردن اپ‌ها (App Archiving): یه قابلیت باحال که از اندروید ۱۵ اومده. میتونی اپ‌ها رو آرشیو کنی تا حجمشون کم بشه، بدون اینکه اطلاعاتت پاک بشه.
• اشتراک‌گذاری بخشی از صفحه (Partial Screen Sharing): یه قابلیت جدید واسه حفظ حریم خصوصی: میتونی به جای کل صفحه، فقط یه اپ خاص رو ضبط کنی یا به اشتراک بذاری.
• بقیه چیزا: یه سری چیزای ریز و درشت دیگه هم هست: پشتیبانی از کلیدهای عبور (Passkeys)، انیمیشن‌های باحال جدید، ابزار چک کردن سلامت گوشی، انیمیشن‌های نقطه‌ نقطه‌ای جدید واسه حسگر اثر انگشت و شارژ، و بهتر شدن دوربین (سریع‌تر باز میشه، HDR بهتر شده و تو نور کم بهتر عکس میگیره).

عملکرد و باتری؛ همه چیز گل و بلبله؟

عملکرد و باتری، دو تا از مهم‌ترین چیزایی هستن که بعد از آپدیت به Nothing OS 3.0، یا عاشقش میشی یا ازش متنفر. تجربه کاربرهای مختلف اینجا دو دسته شده. یه عده، مخصوصا اونایی که گوشی‌های جدیدتر دارن، میگن انیمیشن‌ها نرم‌تر شده و گوشی سریع‌تر شده.

ولی یه عده دیگه، حتی اونایی که فون (۱) و (۲) دارن، به مشکل خوردن. میگن گوشی کند شده، اپ‌ها هنگ میکنن، کیبورد لگ داره و موقع باز کردن نوتیفیکیشن‌ها، فریم میفته. یه لیست بلند بالا از باگ هم گزارش شده: بلوتوث قاطی میکنه، NFC واسه پرداخت کار نمیکنه، فضای خصوصی باگ داره، و حتی اپ‌های دیگه مثل KWGT کرش میکنن یا قابلیت کلید تسلا از کار افتاده.

داستان عمر باتری از اینم پیچیده‌تره و معمولا سه مرحله داره:

1. تخلیه اولیه: اولش همه شاکین که باتری داره قورت داده میشه. بعضیا میگن روزی دو بار باید گوشی رو بزنن به شارژ یا هر چند دقیقه یه درصد کم میشه.
2. دوره بهینه‌سازی: کاربرای باتجربه‌تر میگن باید یکی دو هفته صبر کنید. تو این مدت، اندروید یاد میگیره شما چجوری از گوشی استفاده میکنید و بعدش باتری بهتر میشه.
3. عملکرد بلندمدت: بعد از این دوره، نظرا بازم قاطی پاتیه ولی بیشتریا راضین. خیلی‌ها میگن باتری مثل قبل شده یا حتی بهتر. مثلا بعضی کاربرای فون (۲) میگن زمان روشن بودن صفحه‌شون (SOT) از ۵ ساعت رسیده به ۷ تا ۹ ساعت. ولی خب یه عده هم هستن که هنوز مشکل باتری دارن.

خلاصه آپدیت کردن به Nothing OS 3.0 مثل لاتاری میمونه. شاید شانس بیاری و همه چی خوب باشه، شاید هم نه. اینکه میگن ریست فکتوری مشکل رو حل میکنه، یعنی خود آپدیت یه جای کارش میلنگه. پس ناتینگ باید یه فکری به حال این وضعیت بکنه وگرنه آپدیت کردن میشه یه ریسک بزرگ.

آینده اینجاست؟ وداع با گلیف اینترفیس و سلام به گلیف ماتریکس!

تغییرات Nothing OS 3.0 فقط نرم‌افزاری نیست؛ دارن آینده سخت‌افزار ناتینگ رو هم لو میدن. این بخش در مورد ارتباط این سیستم‌عامل با گوشی آینده، یعنی فون (۳)، هست. ناتینگ با یه تبلیغ خیلی خفن و مرموز گفت: «ما گلیف اینترفیس رو کشتیم». این یعنی اون چراغ‌های معروف پشت گوشی دیگه با اون طراحی قدیمی تو فون (۳) وجود ندارن. دلیلشونم اینه که میخوان از خوشگلی برن سمت کارایی. گلیف قدیمی با اینکه خاص بود، تهش یه چراغ نوتیفیکیشن فانتزی بود و کار خاصی نمیکرد.

گلیف ماتریکس: وقتی نور به زبان تبدیل میشه

جایگزینش «گلیف ماتریکس» (Glyph Matrix) هست: یه تیکه کوچیک و گرد پر از چراغ‌های ریز LED که بالای سمت راست پشت فون (۳) قرار گرفته. این یکی کارایی میکنه که قبلیه تو خوابم نمیدید: میتونه انیمیشن‌های پیچیده، شکلک، طرح‌های پیکسلی و حتی نوشته نشون بده. اینجوری از یه چراغ هشدار ساده تبدیل شده به یه صفحه نمایش کوچولو. مثلا یه قابلیت باحالش «Glyph Mirror» هست که وقتی میخوای با دوربین اصلی سلفی بگیری، کادر صورتت رو روی همین ماتریکس نشون میده.

این تغییر سخت‌افزاری به Nothing OS 3.0 ربط مستقیم داره. اون انیمیشن‌های نقطه‌نقطه‌ای جدید واسه اثر انگشت و شارژ، در واقع پیش‌درآمد این حرکت بودن. کل سیستم‌عامل داره شبیه همین گلیف ماتریکس میشه.

این یه قمار بزرگه. ناتینگ داره یه طراحی بزرگ و شناخته‌شده رو با یه چیز کوچیک‌تر ولی کاربردی‌تر عوض میکنه. این دقیقا همون تغییر فلسفه‌ایه که تو خود سیستم‌عامل هم دیدیم: کارایی مهم‌تر از خوشگلیه. گلیف قدیمی نماد «فرم» بود، گلیف ماتریکس نماد «عملکرد». این هماهنگی بین نرم‌افزار و سخت‌افزار نشون میده ناتینگ یه برنامه بلندمدت و خفن برای آینده‌ش داره.

ناتینگ در برابر بقیه

Nothing OS 3.0 فقط یه آپدیت بزرگ برای خود ناتینگ نیست، بلکه جایگاهش رو بین بقیه اندرویدی‌ها هم عوض میکنه. Nothing OS دیگه یه پوسته شبیه اندروید خام مثل موتورولا نیست؛ واسه خودش کسی شده.

• در برابر اندروید خام (پیکسل): Nothing OS تو شخصی‌سازی، مخصوصا صفحه قفل و تنظیمات سریع، خیلی قوی‌تره. ولی پیکسل به خاطر گوگل، هوشمندتره و یه سری قابلیت‌های امنیتی مثل Private Space داره که ناتینگ نداره.
• در برابر One UI (سامسونگ): One UI سامسونگ سلطان امکانات و شخصی‌سازیه، ولی اینقدر شلوغه که بعضیا حس میکنن گوشی سنگین شده. Nothing OS میخواد یه چیزی این وسط باشه: شخصی‌سازی بیشتر از اندروید خام، ولی تمیزتر و سبک‌تر از سامسونگ. اینکه هیچ اپ اضافی رو گوشی نصب نیست، بزرگترین برگ برنده‌شه.

بیاین تو این جدول یه مقایسه سریع بین این پوسته‌ها داشته باشیم:

ناتینگ او اس 3 خوبه یا نه؟

در نهایت، Nothing OS 3.0 یه قدم بزرگ، لازم ولی ناقص به جلوئه. این آپدیت هویت آینده انواع مدل های گوشی ناتینگ رو میسازه، ولی این کار رو با یه نسخه‌ای انجام میده که بیشتر شبیه بتای بازه تا یه محصول نهایی. این سیستم‌عامل نشون میده ناتینگ جاه‌طلبه، ولی هنوز داره یاد میگیره چجوری یه اکوسیستم نرم‌افزاری بزرگ رو مدیریت کنه. آینده‌ای که این آپدیت قولش رو میده خیلی هیجان‌انگیزه، ولی رسیدن بهش فعلا صبر میخواد.